Kerst en Nieuwjaar zijn prachtige momenten voor overpeinzingen. Wat hebben we
fout gedaan en wat kan er beter? Het valt niet altijd mee om de hand in
eigen boezem te steken.
Een uitzondering is het milieu. Daar kun je niemand anders de schuld van
geven. De natuur vervuilt zichzelf niet. Gelukkig is er een toenemend
bewustzijn bij veel mensen in een groot aantal landen om vervuiling en
verspilling tegen te gaan, ook al is het vaak marginaal. Alle beetjes
helpen.
Zelf minder lenen
Het zou mooi zijn als we dat ook op financieel gebied konden. Bewustzijn
creëren om de schuldenberg te verkleinen. En dan bedoelen we niet: opgelegd
door de politiek, omdat die de staatsbegroting niet rond krijgt. Nee, gewoon
zelf, door wat minder te lenen.
Maar als we minder lenen, hebben we minder te besteden. Dan krimpt de economie
en dat is iets wat we niet willen, zeker onze leiders willen dat niet. Want
de enige weg uit deze misère is meer groei. Ja, maar groei en steeds meer
schulden is geen duurzame combinatie. Dus zullen we toch naar een andere
oplossing moeten zoeken.
Ongeloofwaardig Westen
Het leiderschap van de wereldeconomie was eeuwen lang in handen van de
Westerse mogendheden. De structuur van de financiële industrie, de
regelgeving en het toezicht dienden voornamelijk de belangen van de Westerse
wereld.
De laatste decennia werd er gesproken over hervormingen ten gunste van
opkomende landen, maar de implementatie daarvan liet veel te wensen over.
Menigmaal werden dergelijke initiatieven door het Westen met succes
afgehouden. Opkomende landen verloren daardoor geloof in het Westerse
systeem. Deze situatie werd gecatalyseerd door de crises in Azië,
Oost-Europa en Latijns-Amerika aan het einde van de vorige eeuw.
Opkomende landen in deze regio’s werden door het uitblijven van een vangnet
vanuit het Westen gedwongen om pijnlijke herstructureringen door te voeren.
Het gevolg was echter dat zij financieel minder afhankelijk werden en zelfs
in staat waren om in de laatste tien jaar aanzienlijke reserves op te
bouwen.
Wereld op z'n kop
Deze ontwikkelingen staan in scherp contrast met die in de Westerse landen.
Een ongebreidelde leenzucht, innovatie in de financiële markten en de erosie
van de regelgeving leidden tot een schuldenberg met als spinoff een
politieke crisis in Europa. Binnen een decennium werd de wereld op zijn kop
gezet. Rijke landen bleken plotseling arm, overschotlanden bleken
schuldenlanden en de financiële wereld raakte uit balans.
De kredietwaardigheid van de Westerse wereld staat onder druk, terwijl veel
opkomende landen zich juist mogen verheugen in een hogere waardering. De
kredietcrisis, de landencrisis en de voortdurende recessieve verschijnselen
in het Westen zijn exponenten van deze stille omwenteling. Het zou goed zijn
als onze leiders dat begrepen en daar dan ook naar handelen.
Visie op nieuwe wereld
Helaas is het nog niet zover. De politiek aan beide zijden van de oceaan
probeert met geldschepping de crisis te bezweren, maar hiermee verlegt men
het probleem naar de publieke sector en dat maakt het nog veel minder
voorspelbaar.
In plaats van een visie te ontwikkelen over en in te spelen op een nieuwe
economische wereldorde, houden Westerse leiders vast aan oude dogma’s
waardoor een onafwendbare transitie met veel grotere schokken gepaard zal
gaan. In plaats van een gedeeld leiderschap met opkomende landen neigt men
eerder naar protectionisme. Stom.
Ondertussen is er minder dan een jaar te gaan tot 21 december 2012 en in
Mexico is bij de Maya-afstammelingen het aftellen al begonnen. Een jaar lang
gaan ze feesten tot het einde van dit tijdperk.
Een zekere parallel met de Westerse financiële wereld is wel te trekken. We
gaan gewoon voluit op de oude voet verder, totdat het hele systeem het
opgeeft. Dat hoeft niet perse in 2012 te zijn. Maar je weet het maar nooit.
Evengoed fijne feestdagen.
Zie ook:
Lees meer artikelen van Rob Putter
Rob Putter is zelfstandig vermogensadviseur voor financieel adviesbureau
Uniquest, onderdeel van de Latin
Capital Group. De informatie in deze column bevat geen individueel
beleggingsadvies of aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Volg de markten op Z24 Beurs
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl